Aantekeningen:

Karel de Grote (Duits: Karl der Große; Frans en Engels: Charlemagne; Latijn: Carolus Magnus of Karolus Magnus) (vermoedelijk Herstal, waarschijnlijk 2 april 747 of 748[1] - Aken, 28 januari 814[2]), afkomstig uit het geslacht der Karolingen, was vanaf 9 oktober 768 koning der Franken[3] en vanaf 25 december 800 keizer van het Westen.
Deze kleinzoon van Karel Martel kreeg reeds tijdens zijn leven de bijnaam "de Grote" en geldt sinds de middeleeuwen als een van de belangrijkste heersers van het Westen. Het Frankische Rijk kende onder hem haar grootste omvang. Met zijn kroning door paus Leo III op eerste kerstdag 800 in Rome, werd het keizerschap in West-Europa in ere hersteld. Op initiatief van keizer Frederik Barbarossa werd Karel de Grote op 29 december 1165 door de tegenpaus Paschalis III heilig verklaard.[4] Reeds in het epos Karolus Magnus et Leo Papa (eind 8e eeuw) werd hij tot "Pater Europae" ("Vader van Europa") uitgeroepen.[5] Karel de Grote wordt beschouwd als een persoonlijkheid die het collectief Europees historisch bewustzijn heeft vormgegeven.[6]
Zowel de Duitsers als de Fransen voeren het begin van hun nationale geschiedenis terug tot Karel de Grote. De stad Aken stelde in 1949 als erkenning voor zijn verdiensten de Internationale Karelsprijs Aken in, die jaarlijks wordt uitgereikt.

Karel is getrouwd met Hildegard de Vinzgau in 771. Hildegard (dochter van Gerold van de Vinzgou) is geboren op 4 mei 758 in Swaben; is gestorven op 30 apr 783 in Thionville; is begraven in Metz. [Gezinsblad] [Familiekaart]

1. Karel de Jongere is geboren in 772 in Aken, Noordrijn-Westfalen, Duitsland; is gestorven op 4 dec 811 in Beieren.
2. Adelais is geboren in 773 in Italië; is gestorven in 774 in talië.
3. Rotridus is geboren in 775; is gestorven op 6 jun 810.
4. Bertrada is geboren in 775; is gestorven in 825.
5. Pepijn van Italië is geboren in apr 777; is gestorven op 8 jul 810 in Milaan.
6. Lodewijk de Vrome is geboren in 778; is gestorven in 841.
7. Lotharius is geboren in 778; is gestorven in 779.
8. Gesila is geboren in 781; is gestorven in 800.
9. Hildegard is geboren in 783; is gestorven in 783.

Aantekeningen:

Pepijn (of Pippijn) (Jupille-sur-Meuse, 714 - Saint-Denis, 24 september 768), de Korte of de Jongere genaamd, was vanaf 741 hofmeier en vanaf 751 tot zijn dood de eerste koning der Franken uit het Karolingische huis. Hij was een zoon van Karel Martel en Rotrude van Trier.[1] Hij trouwde met Bertrada van Laon, dochter van Charibert van Laon.[2] In 741 volgden hij en zijn broer Carloman hun vader op als hofmeier en de facto heersers van het koninkrijk tijdens een interregnum (737-743). Na de pensionering van Carloman in 747 verkreeg Pepijn de toestemming van paus Zacharias om de laatste koning van de Merovingen, Childerik III, af te zetten en de troon aan te nemen in 752. Omdat hij was genoemd naar zijn grootvader, Pepijn van Herstal, die op zijn beurt ook genoemd is naar zijn grootvader, Pepijn van Landen, beiden hofmeiers, wordt Pepijn de Korte ook wel genummerd als Pepijn III. Pepijn is de vader van Karel de Grote. Hij is begraven in de kathedraal van Saint-Denis.

Pepijn is getrouwd met Bertrada van Laon. Bertrada (dochter van Chalibert van Laon) is geboren in mei 720; is gestorven op 12 jul 783. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Aantekeningen:

Bertrada van Laon, ook wel bekend als Bertha met de Grote Voet (mei 720 – 12 juli 783) was een Frankische koningin. Ze kreeg haar bijnaam omdat ze een klompvoet had. Bertrada was een dochter van Charibert van Laon.

Aantekeningen:

Karel Martel (Herstal, circa 689 - Quierzy, 22 oktober 741) was hofmeier van het Frankische Rijk. Hij reorganiseerde het Frankische leger en bestuur en wist daarmee met succes zowel zijn binnenlandse als buitenlandse tegenstanders, met name de Arabieren, Friezen en Saksen het hoofd te bieden. Zijn macht werd zo groot dat hij de plaats van de Merovingische koningen innam, zonder zichzelf tot koning uit te roepen. Karel wordt beschouwd als stamvader en naamgever van de Karolingen. Hij was zoon van Pepijn II en diens tweede vrouw in bigamie Alpaida, en is begraven in de abdij van Saint-Denis. Zijn bijnaam Martel (klemtoon op de laatste lettergreep, zoals in "bel") betekent hamer (vergelijk het Franse woord voor "hamer": marteau). Daarmee wordt de spreekwoordelijke hamer bedoeld waarmee Karel de Arabieren 'vermorzelde'.

Karel Martel stierf op 22 oktober 741 in Quierzy-sur-Oise in wat nu het Aisne departement in Picardië is. Hij werd begraven in de Kathedraal van Saint-Denis in Parijs. Zijn gebieden waren al een jaar eerder onder zijn volwassen zonen verdeeld: Carloman kreeg Austrasië en Alemannië (met Beieren als een vazalstaat), Pepijn de Korte kreeg Neustrië en Bourgondië (met Aquitainië als vazalstaat) en Grifo kreeg niets, hoewel sommige bronnen aangeven dat er over gesproken was hem een strook land tussen Neustrië en Austrasië te geven.
Gibbon noemde Karel Martel "de held van zijn tijd" en verklaarde dat de "Christenheid ... werd gered ... door het genie en het geluk van één man, Karel Martel."

Karel is getrouwd met Rotrude van Trier. Rotrude (dochter van Liutwin) is geboren in 690 in Austrasië; is gestorven in 724. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Aantekeningen:

Rotrude van Trier (afwisselend gespeld als Chrotrude, Chrotrud, Rotrude, Chotrude, Chrotude, Chrotrudis, op zijn Frans ook bekend als Rotrou de Trèves) (Austrasië, ca. 690 - ?, 724) was de dochter [1] van de heilige Liutwin, rond 700 bisschop van Trier, de eerste vrouw van Karel Martel en zodoende ook (lineair) de grootmoeder van Karel de Grote.
Rotrude trad rond het jaar 709 in het huwelijk met Karel Martel, een onwettige zoon van Pepijn van Herstal, met wie ze 5 kinderen kreeg:

Aantekeningen:

Charibert van Laon (ca. 700 - voor 762), ook Caribert of Heribert, was graaf van Laon. Hij is de zoon van Bertrada de oudere.
Van hem is bekend dat hij in 721 samen met zijn moeder de abdij van Prüm sticht, met hulp van de abdij van Echternach. Ze doen ook samen een schenking aan de abdij van Echternach. De abdij van Prüm zal een van de belangrijkste kloosters worden voor de Karolingen. Uit een akte van zijn dochter, Bertrada van Laon, en zijn schoonzoon, Pepijn de Korte, uit 762 blijkt dat hij dan al is overleden omdat daarin wordt gesproken over goederen uit zijn erfenis.
Charibert was getrouwd met een onbekende vrouw, sommige bronnen noemen de naam Gisela. Zijn dochter was de moeder van Karel de Grote.

Aantekeningen:

epijn II van Herstal, bekend met de bijnamen de Jonge, de Middelste of de Dikke, (Herstal, ca. 635 - Jupille-sur-Meuse, 16 december 714) was een Frankische hofmeier. Hij was de zoon van de hofmeier Ansegisel en van (de heilige) Begga, een dochter van de hofmeier Pepijn van Landen. Hij werd begraven in de abdij van Sint Arnulf (zijn grootvader) in Metz.

Door de mislukte staatsgreep van zijn oom Grimoald was zijn familie in politieke ongenade gevallen, waarbij veel prominente familieleden, onder wie zijn vader, gedood waren. Pepijn had nog wel de omvangrijke familiebezittingen langs de Maas en de Moezel. Door zijn huwelijk met Plectrudis (rond 670) verwierf hij nog meer bezittingen aan de Moezel en in de Eifel. Ook wist hij veel prestige terug te winnen door Gundewin te doden, de moordenaar van zijn vader.
In 679 was Pepijn een van de leidende edelen in Austrasië. Samen met Martin van Laon leidde hij het verzet tegen de hofmeier Ebroin van Neustrië en Bourgondië die ook de macht in Austrasië wilde verwerven. De Austrasiërs werden bij Laon verslagen, Martin werd gedood en Pepijn moest vluchten. In 680 werd hij hofmeier van Austrasië. Een jaar later werd Ebroin vermoord, en Pepijn sloot een verdrag met diens opvolger Waratton. In 687 kwam hij echter in conflict met Berthar, de nieuwe hofmeier van Neustrië en Bourgondië. Pepijn versloeg hem in de Slag bij Tertry. Koning Theuderik III benoemde Pepijn tot hofmeier van het gehele rijk en Pepijn erkende Theuderik als enige koning. Verder liet Pepijn zijn zoon Drogo trouwen met een dochter van Berthar.
In 689 versloeg hij de Friezen in de Slag bij Dorestad en veroverde hij alle gebieden ten zuiden van de Rijn. Aan de missionaris Willibrord gaf hij een oud Romeins fort, nu de stad Utrecht, als steunpunt voor zijn zending onder de Friezen. Ook onderwierp hij de Alemannen. In 691 deed hij een schenking aan de abdij van Sint-Arnulf te Metz. In 695 benoemde hij zijn zoon Grimoald II tot hofmeier in Neustrië en zijn zoon Drogo tot hofmeier in Bourgondië.

Pepijn is getrouwd met Alpaida. Alpaida is geboren in 670; is gestorven in 714. [Gezinsblad] [Familiekaart]

Aantekeningen:

Alpaida of Chalpaida (Latijn: Chalpaidis (waarschijnlijk rond 670[1] - vermoedelijk voor 714 gestorven) was de tweede echtgenote van Pepijn van Herstal. Zij was de moeder van Karel Martel en mogelijk van Childebrand. Over haar leven is niet veel met zekerheid bekend.

Aantekeningen:

De heilige Liutwin (? - 718) was een Duits bisschop. Liutwin was bij de benedictijnen en stichtte de abdij van Mettlach. Hij was bisschop van Trier van 697 tot bij zijn dood in 718.
Hij trouwde naar zijn stand, vermoedelijk met een vrouw uit de familie van de Robertijnen. Hij had twee zonen, Milo en Wido en ten minste een dochter, Rotrude, de eerste vrouw van Karel Martel.
Zijn feestdag is op 29 september.